Konuyla ilgili bir açıklama yapan Milletvekili Cemal Öztürk “Teklif sahibi olduğum, 2/4987 Esas numaralı Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerindeki müzakerelere TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda başladık.
Bu Kanun Teklifi ile doğal afetler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlarda; imar, altyapı ve üstyapı çalışmaları için gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Afet Yeniden İmar Fonu kurulmaktadır” dedi.
Öztürk, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilan edilen Ulusal Risk Kalkanı yaklaşımının önemli bir unsuru olan bu Fon teklifiyle yaraların hızla sarılmasını hedeflemekteyiz” diye de ilave etti.
Bu çerçevede Kanun Teklifinde yer alan düzenlemelerle;
Afet bölgesinin imar, altyapı ve üstyapı çalışmalarının karşılanması için
-her nevi bağış,
-yardım,
-hibe,
-bütçeye konulacak ödenek ile -yurtiçi ve yurtdışı piyasalardan sağlanacak finansman ve kaynaklar kurulacak olan Fonda bir araya getirilerek ilgili proje ve harcamalar için kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılacaktır.
Afet Yeniden İmar Fonu Hazine ve Maliye Bakanı başkanlığında;
-Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı,
-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, -Tarım ve Orman Bakanı,
-İçişleri Bakanı,
-Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile -Strateji ve Bütçe Başkanından oluşan Yönetim Kurulu tarafından yönetilecektir.
Şeffaf bir yönetim ve ilgili bakanlıkların katılımıyla gerekli altyapı ve üstyapı çalışmalarının koordinasyon içerisinde hızlı ve etkili bir biçimde yapılabilmesi sağlanacaktır.
Fonun kuruluşu, yönetimi ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere hazırlanan kanun Fonun finansmanı ve denetimi konularını da düzenlemektedir.
Kurulacak fon ile doğal afetlerden etkilenen bölgelerdeki yıkımların telafi edilmesi ve yerleşim yerlerinin altyapısıyla yeniden imarı çalışmalarına kaynak sağlanmasının hızlandırılması amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede;
Düzenleme ile doğal afetler nedeniyle yapılacak imar faaliyetleri kapsamındaki harcamaların yalnızca bu amaçla kurulmuş ve merkezi yapıyla birlikte çalışacak bir fon üzerinden yapılması planlanmaktadır.
Afet Yeniden İmar Fonunun kurulması ile ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca taahhüt edilen yardım ve desteklerin tek bir elden takibi ve yönetimi amaçlanmaktadır.
Fonun kurulmasıyla birlikte uluslararası yardımlar etkin şekilde temin edilecek, doğal afetler nedeniyle yapılacak projelere hızlı bir şekilde kaynak aktarılabilecektir.
Fon ile ayrıca doğal afetler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlar için yapılacak harcamaların şeffaf olarak takip edilebilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca, Fondan kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılan kaynak ilgili idarenin bütçesinde gelir ve gider olarak kaydedilecektedir. Dolayısıyla, Fondan sağlanan kaynak ile finanse edilen kamu kurumlarının harcamaları bütçe dengesini olumsuz etkilemez iken, yapılan harcamaların bütçe içerisinde izlenebilmesi sağlanabilecektir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yabancı ülke finans kuruluşları, ülke birlikleri, çok taraflı kalkınma bankaları ve uluslararası finans kuruluşları ile yürütülen görüşmelerde kurulması planlanan Afet Yeniden İmar Fonu vasıtasıyla yurtdışı finansman sağlanabileceği gündeme gelmiştir. Finansman imkanı doğrudan Fon tarafından yapılacak finansman sözleşmeleriyle gerçekleştirilebileceği gibi Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından alınan kredilerin Fona karşılıksız olarak tahsis edilmesi yoluyla da gerçekleştirilebilecektir.
Bunun yanında, finansman kaynaklarınca belirli bir kurum veya kuruluşlara münhasıran kullandırılmak istenen kredi imkanlarından da azami ölçüde faydalanabilmek adına Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından alınacak krediler, geri ödeme kabiliyeti sınırlı olan kurum ve kuruluşlara yük oluşturmayacak şekilde karşılıksız olarak tahsis edilebilecektir.
Bu kapsamda, Kanun Teklifinin 8. Maddesiyle deprem bölgesinin yeniden imarı ve inşası için gerekli olan finansman ihtiyacının bütçe dengesini olumsuz şekilde etkilemeden karşılanabilmesi adına uzun vadeli ve uygun koşullu dış finansman kaynaklarından olabildiğince yüksek miktarda yararlanılabilmesine imkan sağlanmaktadır.