Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, doğal afetlerin çiftçinin peşini bırakmadığını ifade ederek, “Mayıs ayı içinde 46 ilde etkili olan doğal afetler, tarımsal üretimi olumsuz etkiledi” diye konuştu.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, 15 Mayıs ve 25 Mayıs tarihleri arasında önce aşırı sıcaklıkların görüldüğünü sonrasında ise yağış, don, dolu, kırağı, aşırı soğuk, fırtına, hortum gibi doğal afetlerin yaşandığını bildirerek, “10 gün içerisinde gerçekleşen ani hava değişimi hemen hemen tüm bölgelerde afete neden oldu” diye konuştu.
Doğal afetler ve diğer zor koşullarla mücadele eden çiftçilerin ülkenin gıda güvencesini sağlamaya devam ettiğine dikkati çeken Bayraktar, “son yıllarda iklim değişikliğinin etkileriyle üst üste yaşanan doğal afetler, çiftçimizi üretimi sürdüremez hale getiriyor. Bu şartlarda üretim yapan çiftçimiz her türlü desteği hak ediyor” dedi.
-“Sıcaklık rekoru kırıldı”
Geçtiğimiz aylarda da bölgesel olarak etkili olan dolu ve fırtınanın tarımsal ürünlere zarar verdiğini belirten bayraktar, doğal afetlerin Mayıs ayında ülke geneline yayıldığını bildirdi. İklim değişikliğinin etkisi ile hava şartlarında ani farklılıklar yaşandığını ifade eden Bayraktar şunları söyledi:
“Geçtiğimiz haftalarda ülkemizde sıcaklık rekorları kırıldı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Mayıs ayında İzmir’de 44,5, Antalya’da 43, Aydın’da 42,6, Manisa’da 40,2, Muğla’da 39,1, Denizli’de 38,9 Afyonkarahisar’da 33,1 derece ile en yüksek sıcaklıklar ölçülmüştür.
Mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşen, beklenmeyen aşırı sıcaklar birçok ürünün strese girmesine neden oldu ve zarara yol açmıştır. Akdeniz ve Ege Bölgelerinde aşırı sıcaklar erkenci narenciye, karpuz gibi birçok üründe yanmalara ve dökülmelere neden olurken, Ege Bölgesinde ise zeytinlerde ve sebzelerde zarar meydana geldi”
-“Hava sıcaklıkları aniden düştü”
Aşırı sıcaklıkların ardından, birkaç gün içinde hava sıcaklıklarında ani düşüşler yaşandığını belirten Bayraktar şöyle devam etti:
“Sıcaklıklar bazı illerimizde -2 dereceye kadar geriledi. 15 Mayıs ve 25 Mayıs tarihleri arasında önce aşırı sıcaklıklar, sonrasında yağış, don, dolu, kırağı, aşırı soğuk, fırtına, hortum yaşandı. 10 gün içerisinde gerçekleşen ani hava değişimi hemen hemen tüm bölgelerde afete neden oldu. Mayıs ayında bölgeler bazında değişmek üzere çiftçimiz her türlü afetle karşı karşıya kaldı.
Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde aşırı sıcakların ardından gerçekleşen fırtına ve hortum tarımsal üretime zarar verirken İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesinde don, birçok bölgede ise aşırı soğuk ve dolu yağışı ürünlerde zarar oluşturdu. Fide dikimlerinin yeni yapıldığı İç Anadolu Bölgesinde çiftçi yeniden dikim yapmak durumunda kaldı.
-En fazla zarar gören iller ve ürünler-
Ziraat Odalarımız aracılığıyla edindiğimiz bilgiye göre, doğal afetlere bağlı olarak Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Aksaray, Ankara, Antalya, Ardahan, Aydın, Batman, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kars, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Kütahya, Mersin, Muğla, Muş, Niğde, Rize, Sakarya, Sinop, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tunceli, Uşak, Van, Yozgat olmak üzere 46 ilimizde tarımsal üretim zarar gördü.
Afet yaşanan illerde, tarla bitkilerinden sebze ve meyvelere kadar çoğu üründe zarar meydana geldi. Ayrıca, seracılığın fazla olduğu Akdeniz Bölgesinde fırtına ve hortum seraların yıkılmasına ve sera örtülerinin yırtılmasına neden oldu. En fazla zarar gören ürünler narenciye, mısır, patates, buğday, zeytin, kayısı, badem, erik, armut, elma, şekerpancarı, kekik, lavanta, adaçayı, tütün, bağ, kavun, karpuz, antepfıstığı, pamuk, nar, çay, yağlık gül, haşhaş, çilek, kiraz, vişne, kabak, fındık, yonca, ayçiçeği, kanoladır. Seralarda yetiştirilen sebzeler ve yeni dikimi yapılan sebze fideleri de zarara uğradı.”
-Talepler-
Ani sıcaklık değişimi veya tüm ürünlerde aşırı sıcak ve aşırı soğuğun TARSİM kapsamında yer almadığını belirten Bayraktar, “Yapılan projeksiyonlara göre ülkemizde ani sıcaklık artışı ve ani sıcaklık değişimleri yaşanmaya devam edecektir. Bu nedenle parsel bazlı verim sigortası uygulamasına geçilmeli verim sigortası başlatılıncaya kadar bu riskler de TARSİM kapsamına alınmalıdır” diye konuştu. Bayraktar şunları kaydetti:
“Afet yaşayan çiftçilerimizin kredi borçları bir yıl faizsiz olarak ertelenmelidir.
Bu yıl bu afetleri yaşayan çoğu çiftçimiz sigorta yaptırmış ve prim ödemiş olmasına rağmen tazminat alamayacaktır. Çiftçi bir taraftan uğradığı zarar nedeniyle gelir kabına uğrarken diğer taraftan sigorta primini ödemek durumundadır. Bu durumdaki çiftçilere destekleme ödemesi yapılmalıdır.
Afet yaşayan ve geliri azalan çiftçilerimize Valiliklerimiz, İl Acil Destek Ödeneğinden yardım sağlamalıdır.
Büyükşehir Belediyeleri afette zarar gören çiftçilere yardımda bulunmalıdır.
Afet yaşanan bölgedeki çiftçilerimizin SGK prim ödemeleri, elektrik ve sulama borçları bir yıl ertelenmelidir.”