Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genişletilmiş Ticaret Borsaları Konseyi toplantısı, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığında, Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişçi’nin katılımıyla gerçekleştirildi.
Trabzon Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Eyyüp Ergan’ın da katıldığı toplantıda Ticaret Borsaları ve Sektör Meclisleri gıda, tarım ve hayvancılık sektöründe yaşanan sıkıntıları ileterek, çözüm önerilerini paylaştılar.
Trabzon Ticaret Odası Başkanı Eyyüp Ergan toplantıda, bazı tarımsal sorunları ve bunun yanında çözüm önerilerinin bir kısmını dile getirirken bir kısmını da kısa bir rapor halinde sundu.
Ergan’ın gündeme taşıdığı sorunlar ve çözüm önerileri şunlar:
SORUN: Tarım alanlarının bölünmesi
ÇÖZÜM: Tarım alanlarının miras yoluyla bölünmesi Doğu Karadeniz’de özellikle 2 ekonomik ürün olan fındık ve çay üretiminin geleceğini tehdit etmektedir. Alanların miras yolu ile bölünmesi nedeniyle oluşan küçük bahçeler geçim sağlamada ekonomik olmaktan çıkmaktadır. Bu durumda başta en önemli ihraç ürünümüz fındık olmak üzere üretimin ve kalitenin azalmasına neden olmaktadır. Yapılacak düzenleme ile toplulaştırma ve de tarımsal işletmeler kurularak bütünleştirme yolu ile sorun ortadan kaldırılabilir.
SORUN: Fındıkta Alan Bazlı Destekleme
ÇÖZÜM: 2009’da fındıkta verim ve kaliteyi arttırma amacı ile başlatılan alan bazlı destekleme yöntemi aradan geçen 13 yıla rağmen olumlu etki yapmamıştır. Yaklaşık 740 bin hektarlık fındık alanlarında yıllık ortalama 650 bin ton fındık üretildiği ortadadır. Yapılması gereken tarımda gelişmiş ülkelerin de uyguladığı ürün bazlı destekleme şeklinin tercih edilmesidir.
SORUN: Fındıkta verim ve kalite düşüklüğü
ÇÖZÜM: Özellikle Ordu’nun Ünye ilçesinin doğusunda kalan kesimde fındık bahçelerinin yaşlanmış olması nedeniyle dekarda verim 100 kilogramın altında, kalitede azalmaktadır.
Yaşlı bahçelerin sökülerek yeniden farklı sistemlerle dikilmesi konusunda son yıllarda sektörle ilgili kuruluşlar çaba gösteriyor.
Ancak bunun devlet tarafından yasal bir düzenleme ile teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu konuda yapılacak düzenleme yıllık ortalama 650 bin ton civarında olan üretimimiz en az 1.5 milyon tona çıkaracak ve dünya pazarlarındaki hakimiyetimiz ile ihracat gelirimizi 2.5 milyar dolardan 5 milyar dolara çıkarabilecektir.
SORUN: Hayvancılığın ve Süt İnekçiliğinin azalması
ÇÖZÜM: Hayvansal üretimi arttırmak için karşılıksız teşvikler ile düşük kredi desteklemelerinin acilen uygulanması gerekmektedir.
Örneğin, Trabzon’da coğrafi işareti de bulunan Meşhur Tonya Tereyağının üretiminin her geçen yıl azalması nedeniyle yörede süt inekçiliği ev ekonomisi şekliyle de yapılabilmesi için İŞKUR’un Toplum Yararına Projesi (TYP) benzeri son istihdam paketindeki düzenlemeler kapsamında desteklenmelidir.
3-4 süt ineğinin bakılacağı her evde bir kişiye son olarak istihdam edilecek işçilere tanınan benzeri uygulama ile sigortalı ücret ödeme gerçekleştirildiğinde hem süt üretimi artacak, hem de köyden kente göçün de önüne geçilebilecektir. Özellikle Tonya ve yöresinde son yıllarda hayvancılığı bırakıp, fındık dikenlerinde önüne geçilmiş olunabilecektir.
SORUN: Çay Sanayicisinin sıkıntıları
ÇÖZÜM: Devlet sosyal amaçlı olarak da ÇAYKUR üzerinden destekleme yaparken, çay sanayicisi özel sektör özellikle maliyetler nedeniyle zor durumda kalmaktadır. Bu nedenle devlet nerede ise yaş çay yaprağının yarıya yakın kısmını alıp işleyerek üretim yapan özel sektörü de dikkate alarak ÇAYKUR üzerinden kuru çay piyasasında fiyat düzenlemelerini acilen yapmalıdır.