Yakın dönemde fiyatı artmayan tek ürünün fındık olduğunu vurgulayan Başkan Karataş’ın açıklaması şöyle;
Salgın hastalıkla başlayan ekonomik durgunluk günümüzde Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle artık tam anlamıyla bir küresel ekonomik krize dönüşmüştür. Krizin günlük hayatımızdaki etkileri her geçen gün artmaya devam ederken, tabiri caizse iğneden ipliğe ihtiyaç duyduğumuz her şeyin maliyeti de herkesin fark ettiği üzere katlanarak artıyor.
Oysa vaziyet bu haldeyken bu artışlardan etkilenmeyen bir ürün de var. Bölgemizin altını diyebileceğimiz fındık ile ilgili raflara ulaşan nihai ürünlerde de aynı artış sürerken ürünün temel maliyeti yani çiftçisinden alış fiyatı tüm bu artışlardan mucizevi bir şekilde hiç etkilenmiyor.
Geçtiğimiz sezon Ağustos ayına dönüp baktığımızda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın bölgemizde yetişen fındık için açıkladığı fiyat 26,5 TL olarak gerçekleşti. Yüksek randımana ilave 1 TL ve dönüm başı ilave 2 TL gübre mazot desteği ile birlikte gerçekleşen fiyatın 29,5-30 TL bandında olduğu vurgulandı ki doğrudur. Daha o günlerde bunun neredeyse çiftçinin maliyeti kadar olduğunu ve artması gerektiğini vurgulamıştık.
Şimdi o günlere bir de bugünden dönüp baktığımızda ise çok acı bir tablo ile karşılaşıyoruz. Ağustos ayında bu son fiyat açıklandığında, serbest piyasada dolar kuru 8,68 TL seviyesindeydi. Dolar bazında baktığımızda fındıkta 3-3,5 dolarlık bir fiyatlama oluşmuştu. Bugünkü durumu malum. Neredeyse 2’ye katlandı. Ağustos 2021’de çiftçinin girdi maliyetleri (gübre, mazot vs) bir önceki yıla göre yaklaşık olarak yüzde 40 artmışken bugün o maliyetler Ağustos 2021’e göre hemen her kalemde %200 üzerinde artış sergiledi. Sadece mazottaki artışa bakacak olursak 7.40 TL’den 22 TL seviyesine geldiğini maliyetlerin %300’ü bulduğunu üzülerek görüyoruz.
Katlanarak artan maliyetler ortadayken bir de tekrar bugüne dönüp fındığın fiyatına baktığımızda ise üzüntümüz daha çok artıyor. Bugün itibariyle piyasadaki fındık fiyatına baktığımızda en yüksek 32-34 TL bandına çıktığını görüyoruz. Tüm girdilerinde çiftçinin maliyeti en az %200 hatta %300’e varan ölçülerde atmışken fındığın çiftçiden alınan fiyatında meydana gelen fark sadece %15 civarında. Sadece dolar bazında baktığımızda bile bugünkü fiyatın minimum 45-50 TL bandında olması gerektiğini görüyoruz.
Bu küçük farkla çiftçinin bahçesine, ürününe gerekli bakım ve yatırımı yapabilmesi, yeni sezona hazırlanması, oluşacak yeni maliyetleri karşılaması, dahası acı gerçek bölgemizdeki birçok insanın tek geçim kaynağı olan bu gelirle bırakın üretime devam etmesi hayatta kalması bile imkânsız hale gelmiştir.
Fındık ülkemizin en önemli ihracat kalemlerinden biri olmakla birlikte bölge halkımızın da en önemli geçim kaynaklarından biridir. Ülkemizin ana üretici konumunda olduğu fındıkta mevcut durum maalesef önemli bir avantajı kaybetmemize ve dünya piyasasına yön vermemize engel olacak yeni dezavantajlar oluşmasına neden olmaktadır. Son birkaç yıla ait üretime, ihracat ve verimlilik rakamlarına baktığımızda da bunu açıkça görmekteyiz. İlgili Bakanlıklarımız ve bağlı kuruluşlarıyla birlikte ivedilikle ciddi çalışmalar yapılarak üreticinin mağduriyetlerinin önüne geçilecek tedbirler alınmalı, özellikle uluslararası alanda fındığı ucuza mal etmek isteyenlere fırsat verilmemeli, alan bazlı destekler başta olmak üzere verilen destekler ve nihayetinde fındık için verilen fiyat piyasa koşulları gözetilerek acilen güncellenmeli ve üreticinin alın teri korunarak Ülkemizin ve bölgemizin önemli değerini yükseltecek çalışmalara hız verilmelidir.
Bizler bu hususta üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmek adına dün olduğu gibi bugün de elimizi taşın altına koymaya hazırız. 7 yıldır ilave desteklerle üreticiye destek olmak konusunda elinden geleni yapan hükümetimizin bu hususlarda da kararlılık göstereceğine inancımız tamdır.